ဆင္းရဲႏြမ္းပါတဲ့ စစ္သားမိသားစုက ေပါက္ဖြားလာတဲ့လူတစ္ေယာက္ပါ။ မဲ့ေဆာက္က သုိးေမြးထုိးစက္ရုံမွာ လုပ္တဲ့ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္အျဖစ္လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္။ စက္ရုံမွာလုပ္ရင္း ထမင္းငတ္ခဲ့ဘူးတဲ့လူေပါ့။ စက္ရုံမွာလုပ္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းေတြမရွိအတူ၊ ရွိအတူ။ အ၀တ္အစားဆုိလည္း တစ္ေယာက္ဟာကုိ တစ္ေယာက္က ယူၿပီး၀တ္ရတဲ့အထိ ခ်မ္းသာဘူးတယ္။ အစားအေသာက္ဆုိတာကလည္း မေသရုံတမယ္။ အသက္ရွင္ရရုံေလးေပါ့။ စက္ရုံပုိင္ရွင္က အလုပ္ပုံမွန္မေပးႏုိင္။ အလုပ္ကမရွိ။ ေငြကမရ။
ရန္ကုန္က ထြက္လာတုန္းက ေမွ်ာ့္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီးနဲ႔။ ပုိက္ဆံရရင္ မိဘေတြကို ျပန္ၿပီးေပးႏုိင္မယ္။ ကိုယ္လဲေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္လုိခ်င္တဲ့ဟာကို ၀ယ္ႏုိင္မယ္ေပါ့။ ဒီလုိမ်ဳိးထင္ခဲ့တာ။ မဲ့ေဆာက္ေရာက္ေတာ့ သိတဲ့အတုိင္း ဟုိ ့လူ႔ေၾကာက္ရ၊ ဒိလူ ့ကိုေၾကာက္ရ၊ ထုိင္းရဲကိုေၾကာက္ရနဲ႔။ လူက အေတာ္ႀကီးကုိအႏွိမ္ခံရတယ္။ စက္ရုံက လုံၿခဳံေရးေတြေတာင္ေၾကာက္ရတဲ့ တရားမ၀င္ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ကၽြန္ေပါ့ဗ်ာ။
ဒီေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတာ့ တုိင္ပင္ၾကတယ္။ ဒီလုိေတာ့ ငါတုိ႔ဘ၀ကို အဆုံးမခံႏုိင္ဘူး။ ငါတုိ႔ စစ္တိုက္မယ္။ သူပုန္လုပ္မယ္။ အစုိးရကုိ ျပန္ခ်မယ္ဆုိၿပီး သူပုန္ျဖစ္သြားတယ္။ တခ်ိဳ ့သူငယ္ခ်င္းေတြကေတာ့ လမ္းစရိတ္ရွာၿပီး ရန္ကုန္ကုိျပန္ၾကတယ္။ အခုဒီေကာင္ေတြ အလုပ္မရွိလုိ႔ ငတ္ေနၾကပီ။
သူမ်ားေတြေတာ့ထင္မယ္။ ဒီေကာင္ေတြ ထမင္းငတ္လုိ႔ သူပုန္လုပ္ၾကတယ္ေပါ့။ အမွန္မွန္က သူတုိ႔ေျပာတာလည္း တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းမွန္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း အလုပ္က သိတဲ့အတုိင္း၊ ျပည္ပထြက္ေတာ့လည္း မဲ့ေဆာက္မွာ မေသရုံတမယ္။ ဒီေတာ့ေပါက္တဲ့နဖူး မထူးဘူးဆုိၿပီး ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ သူပုန္က ပုိၿပီးငတ္ရတယ္။ အသက္ပါရင္းရတယ္။ လစာလည္းမရဘူး။
ရန္ကုန္မွာတုန္းက ေတြ႔ခဲ့အလုပ္သမားအေတြ႔အႀကဳံ၊ မဲ့ေဆာက္အလုပ္သမားဘ၀၊ ၾသစီအလုပ္သမားဘ၀ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး ဒီစာကုိေရးလုိက္ပါတယ္။ အလုပ္ထဲကေန ေရးရတာဆုိေတာ့ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ခုိးေရးပါတယ္။ Supervisor မသိိေအာင္။ ေဘာပင္မေတြ ့လုိ႔ ခဲတံနဲ ့ေရးပါတယ္။ အိမ္ေရာက္မွ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ျပန္ရုိက္ရပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းအရာကေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ထားလို႔ ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြပုိၿပီး ဒုကၡေရာက္ရတယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းပါ။ က်ေနာ္တုိ႔လုိ အလုပ္သမားေတြကုိ ပုိၿပီး ထမင္းငတ္ေစတယ္။ သေဘာတူတဲ့သူရွိရင္လည္းရွိမယ္။ မတူတဲ့သူရွိရင္လည္း ရွိမယ္။ တူတူမတူတူ ဖတ္ၾကည့္ၾကေပါ့။
၉၇-ေလာက္မွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ စ,ပါတယ္။ ၉၉-ေလာက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ လူငယ္ေတြမဲ့ေဆာက္မွာ စုပုံကုန္ၿပီ။ ရန္ကုန္မွာ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ စက္ရုံေတြတစ္ရုံၿပီး တစ္ရုံပိတ္ေတာ့ အလုပ္ရွာရတာ ခက္ကုန္ၿပီ။ တခ်ဳိ ့ေတြေတာ့ မေလးရွားကုိ ေရာက္ကုန္ၿပီ။ အရမ္းမြဲတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔လုိလူေတြကေတာ့ မဲ့ေဆာက္ကုိလာေပါ့။ ရန္ကုန္မွာဆက္ေနရင္လည္း ဘာမွထူးမွာမဟုတ္ဘူးဆုိေတာ့ ျပည္ပထြက္တာအေကာင္းဆုံး။ ဒါနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ ထုိင္း၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူတုိ႔ကုိ ထြက္ၾကရပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာသာ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရွိၾကည့္ ဘယ္သူမွ အမိေျမက ခြာၾကမွာမဟုတ္ဘူး။
က်ေနာ္တုိ႔လုိ ဘ၀မ်ဳိး၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေဆြမ်ဳိးေတြထပ္ၿပီး ရင္မဆုိင္ေစခ်င္ေတာ့ပါ။ သူတုိ႔အားလုံးက ခ်မ္းသာတဲ့မိသားစုက မဟုတ္ေတာ့ အလုပ္မရွိရင္ အရမ္းဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့မႈလုပ္ပါလုိ႔ ေျပာတဲ့လူေတြအားလုံးက စီးပြားေရးအဆင္ေျပတယ္။ ထမင္းနပ္မွန္ေအာင္ စားရတယ္။ အဓိက ထိတာက က်ေနာ္တုိ႔လုိ ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြပါပဲ။ လုပ္ပါလုိ႔ေျပာတဲ့လူေတြက ပါးစပ္ဖ်ားေလးလႈပ္ရုံပဲ။ တကယ္လက္ေတြ ့ရင္ထဲမွာ မခ်ိေအာင္ခံစားရတဲ့လူေတြ ဘယ္သူေတြလည္းဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အလုပ္သမားေတြအခ်င္းခ်င္းပုိၿပီး နားလည္ခံစားႏုိင္ပါတယ္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆုိမႈ ့ဆုိတာဘာလဲ
အဓိကေတာ့ အစုိးရရဲ ့လုပ္ရပ္အမွားေတြကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့အေနနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မလုပ္တာကုိဆုိလုိပါတယ္။ က်ေနာ္နားလည္တဲ့ ဟာပါ။ ပိတ္ဆုိ ့မႈမွာ အဓိကႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ နံပါတ္တစ္က ျမန္မာျပည္မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမလုပ္ေရး။ နံပါတ္ (၂) က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ ့ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကို ပိတ္ေရး။ သူတုိ႔ကုိ အ၀င္မခံေရး။ သူတုိ႔အျပင္ အစုိးရကုိ ကူညီေနတဲ့ အထင္ကရစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ လူေတြကုိိလည္း အေမရိကန္၊ ၾသစီ၊ အဂၤလန္စတဲ့ႏုိင္ငံေတြရဲ ့ ဘဏ္ေတြက ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ပိတ္ထားပါတယ္။ ဒါကအၾကမ္းဖ်င္းပါ။ အဓိကေဆြးေႏြးခ်င္တာက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့တာဟာ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ုိက္၍ျဖစ္ေစ အစိုးရကုိထိေအာင္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ပါ။ အစုိးရေျပာင္းသြားေအာင္တုိက္တဲ့ တုိက္နည္းတစ္ခုလုိ႔နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။
အခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀-နီးပါး ကပ္ေနၿပီ။ အစုိးရးေျပာင္းလားဆုိေတာ့လည္း မေျပာင္း။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီး သုံးသပ္သင့္တာက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့ထားတာ အဓိက ဘယ္သူေတြကုိ ထိေစတာလဲဆုိတာပါ။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ နဲ႔ အဓိက စီးပြားေရးသမားေတြကုိ ထိေတာ့ထိမယ္။ သူတုိ ့က ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြေလာက္ မထိႏုိင္ဘူး။ သူတုိ႔မွာက အထုပ္ႀကီးႀကီးနဲ ့အာဏာရွိေတာ့ ထမင္းမငတ္ပါဘူး။
ပတ္လည္ထိ
NLD အဖြဲ႔၀င္ေတြအမ်ားစု ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ။ စက္ရုံအလုပ္ရုံမွာလုပ္ၾကတဲ့သူေတြ။ သူတို႔အလုပ္မရွိေတာ့ သူတုိ႔ကုိ မွီခုိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြပါ ထမင္းငတ္ရတယ္။ ဒါကုိ ပတ္လည္ထိတယ္လုိ႔ေခၚမယ္။ ျပည္သူက အလုပ္မရွိေတာ့၊ အစုိးရကုိကို အခြန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ သူပုန္ကိုလည္းအခြန္မေပးႏုိင္။ ဒါနဲ႔ သူပုန္လည္း စီးပြားက်ပ္တာေပါ့။
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြထြက္ေတာ့ ဒလ၀မ္ကစလုိ႔ မန္ေနဂ်ာအထိ အလုပ္ျပဳတ္ရတယ္။ ဥပမာ ေထာက္ႀကံ့နားက ပက္စီစက္ရုံထြက္ေတာ့ အလုပ္သမားေတြအေတာ္ဒုကၡေရာက္ရတယ္။ သူတုိ႔ကုိ မွီခုိေနတဲ့သားေတြသမီးေတြ၊ ထမင္းနပ္မမွန္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ အေဖေတြ ဆုိက္ကားနင္းတဲ့လူကနင္း။ ကူညီထမ္းတဲ့လူကထမ္း။ ဒီလုိျဖစ္ကုန္တယ္။ သူတို႔ေတြ ဒီလုိျဖစ္ေနတာကုိ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့မႈ လုပ္တဲ့လူေတြ၊ ေတာင္းဆုိတဲ့လူေတြ၊ အစုိးရကလူေတြ ဘာမ်ားျပန္ၿပီး လုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့လဲ။ Alternative employment ျပန္ေပးႏုိင္လားဆုိေတာ့လည္း မေပးႏုိင္။ ပိတ္ရင္ၿပီးတာပဲ ဆုိၿပီး မစားရတဲ့အမဲ သဲနဲ ့ပတ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ NLD ဟာ အလုပ္ျပဳတ္လုိ႔အလုပ္သမားေတြကုိ အလုပ္ေပးႏုိင္လားဆုိလည္း မေပးႏုိင္။ အစုိးရလည္း သိတဲ့အတုိင္း အလုပ္မရွိတဲ့လူေတြကုိ စစ္ထဲသြင္းဖုိ႔ေလာက္ ေပၚတာဖမ္းဖုိ႔ေလာက္ေခ်ာင္းေနတာ။ ဒါနဲ ့အာဏာရွင္စနစ္က ပုိၿပီးႀကီးလာတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔တာက အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ိနဲ႔ေစေအာင္။ အခုၾကေတာ့ တရား၀င္အာဏာရွင္ေတာင္ ျဖစ္လာေသးတယ္။
အေမရိကန္အပါအ၀င္ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ပိတ္ပိတ္မပိတ္ပိတ္ သူတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးသိတ္ၿပီးမရွိဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ သူတုိ႔ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက အာဖဂန္မွာသုံးတဲ့စစ္အသုံးစရိတ္ေလာက္ေတာင္မရွိဘူး။
ရင္းႏွီးျမဳႏွံမႈ၊ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းေတြ မလာေတာ့ဘာျဖစ္လဲ။ ကုိယ္ပဲ အလုပ္မရျဖစ္ကုန္တယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ဗမာျပည္မရွိလည္းဘာမွမျဖစ္။ ကမၻာပတ္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္၊ အလည္အပတ္သြားေနၾကတာဆုိေတာ့ သူတို႔မွာ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ ပလန္ရွိၿပီးသား။
သူမ်ားႏုိင္ငံေတြဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လာၿပီးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ပါဆုိၿပီးအမ်ဳိးမ်ဳိး စည္းရုံးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္ကေတာ့မုိက္တယ္။ ပိတ္ထားကြာတဲ့။ မဆလေခတ္ကလည္း ပိတ္ထားလုိ႔ လူေတြ မ်က္စိပိတ္၊ နားပိတ္ျဖစ္တယ္။ နအဖေခတ္၊ ႀကံ့ဖြတ္ေခတ္မွာလည္း ပိတ္ထားေတာ့ပုိဆုိးကုန္တယ္။ နဂုိကတည္းက ဘာမွမရွိတဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ပုိၿပီးဘာမွမရွိတဲ့ စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့တုိင္းျပည္ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိလဲဆုိေတာ့ အားလုံးမွာတာ၀န္ရွိတယ္။ အဓိကရွိတာကေတာ့ အစုိးရအဆက္ဆက္ေပါ့။ သူပုန္ေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာလည္းတာ၀န္ရွိတယ္။
ဖြင့္ေပးၾကည့္
ပိတ္ထားေတာ့ ဘယ္သူေတြလာၾကလဲ။ တရုတ္လာတယ္။ ကုလားလာတယ္။ ထုိင္း၀င္တယ္။ စကၤာပူလာမွာ။ ဒီေလာက္ပဲရွိတယ္။ အာရွသားေတြဟာအာရွသားပီပီ အႏုိင္က်င့္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ ေခါင္းပုံျဖတ္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ စည္းကမ္းမလုိက္နာတဲ့စိတ္ေတြရွိတယ္။ေျပာရရင္အာဏာရွင္စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးရွိတယ္။ ဥပမာ ေလာေလာဆယ္ ရခုိင္ဘက္မွာေရနက္ဆိပ္ကမ္းေဆာက္တယ္။ ပညာရွင္ေတြက တရုတ္၊ မေလး၊ ကုလားေတြကုိငွားတယ္။ ဒီလူေတြက အေနာက္ႏုိင္ငံ Company ႀကီးေတြလုိ Safety လုိ႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္လုံၿခဳံမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ လုပ္ခလစာ၊ နည္းပညာ အားနည္းတယ္။ ပိတ္ထားတဲ့အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔ပဲ ၀င္လုပ္တယ္။ Competition လို႔ေခၚတဲ့ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမရွိ။ သူတုိ႔ပဲရတယ္။ ဘယ္သူေတြနစ္နာလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္သားနဲ႔ ျမန္မာျပည္ပဲနစ္နာတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ အေနာက္ႏုိင္ငံ Company ေတြသာလုပ္ၾကည့္ သူတုိ႔ထက္သာတဲ့လစာ၊ နည္းပညာ၊ လုပ္ငန္းခြင္လုံၿခဳံမႈ ပုိၿပီးေကာင္းႏုိင္တယ္။ ပုိၿပီး Competition ရွိေတာ့ အခြင့္အလမ္းသာႏုိင္တယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကုိ Blacklists ထဲထည့္တာ မေအာင္ျမင္
ဗမာေတြ အတုလုပ္တာ၊ လိမ္တာ၊ အႀကံအဖန္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ဒီေလာက္ေတာ္တာကုိ မသိဘူးလား။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြကို Blacklist လုပ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံျခားကုိ မသြားႏုိင္ေရး။ သူတုိ႔သားသမီးေတြကို ႏုိင္ငံႀကီးေတြဆီသြားလုိ႔မရေအာင္လုပ္ၾကတယ္။ ပုိက္ဆံရွိတဲ့လူေတြဟာ Passport စာအုပ္ ေလးငါးေျခာက္အုပ္နဲ႔ ကမၻာပတ္ေနတာ မသိလုိ႔လား။ သူတုိ႔ကုိမေျပာနဲ႔အုံး။ မေလးရွားက က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းေတာင္ Passport သုံးအုပ္နဲ႔။ နာမည္သုံးခုနဲ႔။ ဒါေတြကုိ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာလားမသိ။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ ့သားသမီးေတြ နာမည္အတုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ေနတာတပုံႀကီးရွိႏုိင္တယ္။ ပိတ္ဆုိ ့တဲ့ႏုိင္ငံေတြကလည္း သူတုိ႔ကိစၥမဟုတ္ေတာ့ ဘယ္ေထာက္လွမ္းေရးကမွ အလုပ္ရႈပ္ခံၿပီး မစုံစမ္းဘူး။ ဥပမာ ၾသစီမွာ ဗုိလ္မႈးခ်ဳပ္ဇင္ေယာ္သမီးကိုမိတယ္။ ဘယ္သူမိတာလဲ။ ကုိယ့္ဗမာအခ်င္းခ်င္းပဲ ဖမ္းေပးတာပဲမဟုတ္ဘူးလား။ ဒါေတာင္ ေကာင္မေလးက ပါးစပ္မလုံလို႔ေပါက္သြားတာပါ။ ဒါ့အျပင္စီးပြားေရးသမားေတြ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေငြမဲကုိ ေငြျဖဴလုပ္ေနတာ မသိၾကဘူးလား။ ဟြန္ဒီေငြလဲြစနစ္က အားအားယားယားေပၚလာတာမဟုတ္။ အဓိကေျပာခ်င္တာက ဘယ္လုိနည္းနဲ႔ပဲပိတ္ပိတ္ အေပါက္ကရွိၿပီးသား။
ျမန္မာျပည္က ေက်ာက္ျမတ္ရတနာကုိ အေမရိကန္ကမ၀ယ္ဘူး။ ဥပမာေျပာတာပါ။ သူတုိ႔မ၀ယ္လည္း ကိစၥမရွိဘူး။ ၀ယ္တဲ့ႏုိင္ငံေတြတပုံႀကီးရွိတယ္။ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ပိတ္မယ္။ မပူနဲ႔ လုပ္ေပးတဲ့ပြဲစားေတြ၊ ဘဏ္ေတြရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေတြရွိတယ္။ ဆုိေတာ့ဗ်ာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ့ဆုိတာ ဘာလဲ။
၁၅-ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ စီးပြားေရးပိတ္တာ ဘာရလဲ။ ေနာက္ဆုံး ျမန္မာ ၆-သန္းေလာက္ ျပည္ပမွာ အလုပ္ထြက္လုပ္ရတယ္။ ဒါပဲအဖတ္တင္တယ္။ တုိင္းျပည္ထဲက ပညာတက္ေတြ ျပည္ပထြက္လာရတယ္။ ဒါလည္းေကာင္းပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာ လုပ္ေတာ့ ပုိၿပီးတုိးတက္ႏုိင္တာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ပိတ္အုံးမယ္ဆုိရင္ ေနာက္ထပ္ေျခာက္သန္းထြက္လာအုံးမယ္ထင္တယ္။ အဲဒိလူေတြကုိ ထပ္ၿပီးျပည္ပမွာ ကၽြန္ခံခုိင္းသလုိျဖစ္ေနအုံးမယ္။ တကယ္လုိ႔ ထပ္ၿပီးစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့ထားရင္။
ပိတ္ဆုိ႔မႈ ့ကုိ အခုခ်က္ခ်င္းဖြင့္လုိ႔ခ်က္ခ်င္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ၀င္လာတာလည္းမဟုတ္။ တလအတြင္း Company ႀကီးေတြေရာက္လာ၊ သုံးလအတြင္းႀကီးပြားသြားတာလည္းမဟုတ္။ ႏုိင္ငံျခားက ေျခာက္သန္းေလာက္လည္း ျပန္လာၿပီး အလုပ္လုပ္မွာလည္း မဟုတ္။ အေျခခံေကာင္းေတြမရွိပဲ ဘယ္သူမွ ျပန္လာမွာဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲတုိင္းျပည္ကုိ ခ်စ္ပါတယ္ေျပာေျပာ ဘယ္သူမွ ထမင္းေတာ့ အငတ္မေနႏုိင္ဘူး။
လူေတြလည္းေမာလွၿပီ။ လုပ္စရာရွိတာကုိ ျမန္ျမန္လုပ္တာအေကာင္းဆုံးပဲ။ တကယ္လုိ႔ပိတ္ဆုိ႔မႈကို ဖြင့္ေပးလုိက္ရင္ လူေတြတစ္စုံတစ္ခုေတာ့ ပြင့္သြားႏုိင္တယ္။ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ရမယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြပုိၿပီးခုိးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔မေတြးနဲ ့အုံး။ အခုပုံစံက ၁၀၀-ရွိရင္ ၁၀၀-လုံးခိုးေနတယ္။ အရုိးအရင္းေတာင္ ခုိးေနသလုိျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ အရုိးေကာအသားေကာ ရွိရင္ ျပည္သူေတြအရုိးေလးေတာ့ကုိက္ရႏုိင္တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြလည္း ျပည္ပထြက္ၿပီးေလ့လာရင္ ဒိထက္ပုိၿပီး ေခါင္းမာတာပိုၿပီးေလွ်ာ့သြားႏုိင္တယ္။ အခုၾကေတာ့ ေခြးကိုေဂ်ာင္ပိတ္ၿပီးရုိက္ေတာ့ ျပန္ၿပီးအကိုက္ခံရသလုိျဖစ္ေနၿပီ။
အစုိးရကလည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈကို ဖြင့္ေပးေအာင္က်ဳိးစားေနတဲ့လူေတြအားလုံးကုိ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ကူညီသင့္တယ္။ လူတုိင္းက နီးစပ္ရာအစုိးရေတြ၊ သံရုံးေတြကို ခ်ည္းကပ္လုိ႔ရတယ္။ ဆႏၵျပလည္းရတယ္။ စာေပးလည္းရတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ဒီအတုိင္းပဲလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အိမ္ေရွ ့နဲ႔ NLD ရုံးခ်ဳပ္အေရွ ့မွာ လူစုၿပီး ဆႏၵျပၾကေစခ်င္တယ္။ ပိတ္ဆုိ႔မႈကိုဖြင့္ဖုိ႔ ေဒၚစုႏွင့္ NLD ေျပာေပးပါလုိ႔။
က်ေနာ့္ရဲ ့Contribution ကေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ။ လုပ္တာမလုပ္တာကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔အပုိင္းပါ။ ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တာက ဖြင့္ေပးၾကပါ။ ထပ္ၿပီးပိတ္ရင္ ထပ္ၿပီးငတ္ၾကအုံးမွာ။
ရန္ကုန္က ထြက္လာတုန္းက ေမွ်ာ့္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီးနဲ႔။ ပုိက္ဆံရရင္ မိဘေတြကို ျပန္ၿပီးေပးႏုိင္မယ္။ ကိုယ္လဲေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္လုိခ်င္တဲ့ဟာကို ၀ယ္ႏုိင္မယ္ေပါ့။ ဒီလုိမ်ဳိးထင္ခဲ့တာ။ မဲ့ေဆာက္ေရာက္ေတာ့ သိတဲ့အတုိင္း ဟုိ ့လူ႔ေၾကာက္ရ၊ ဒိလူ ့ကိုေၾကာက္ရ၊ ထုိင္းရဲကိုေၾကာက္ရနဲ႔။ လူက အေတာ္ႀကီးကုိအႏွိမ္ခံရတယ္။ စက္ရုံက လုံၿခဳံေရးေတြေတာင္ေၾကာက္ရတဲ့ တရားမ၀င္ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ကၽြန္ေပါ့ဗ်ာ။
ဒီေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတာ့ တုိင္ပင္ၾကတယ္။ ဒီလုိေတာ့ ငါတုိ႔ဘ၀ကို အဆုံးမခံႏုိင္ဘူး။ ငါတုိ႔ စစ္တိုက္မယ္။ သူပုန္လုပ္မယ္။ အစုိးရကုိ ျပန္ခ်မယ္ဆုိၿပီး သူပုန္ျဖစ္သြားတယ္။ တခ်ိဳ ့သူငယ္ခ်င္းေတြကေတာ့ လမ္းစရိတ္ရွာၿပီး ရန္ကုန္ကုိျပန္ၾကတယ္။ အခုဒီေကာင္ေတြ အလုပ္မရွိလုိ႔ ငတ္ေနၾကပီ။
သူမ်ားေတြေတာ့ထင္မယ္။ ဒီေကာင္ေတြ ထမင္းငတ္လုိ႔ သူပုန္လုပ္ၾကတယ္ေပါ့။ အမွန္မွန္က သူတုိ႔ေျပာတာလည္း တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းမွန္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း အလုပ္က သိတဲ့အတုိင္း၊ ျပည္ပထြက္ေတာ့လည္း မဲ့ေဆာက္မွာ မေသရုံတမယ္။ ဒီေတာ့ေပါက္တဲ့နဖူး မထူးဘူးဆုိၿပီး ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ သူပုန္က ပုိၿပီးငတ္ရတယ္။ အသက္ပါရင္းရတယ္။ လစာလည္းမရဘူး။
ရန္ကုန္မွာတုန္းက ေတြ႔ခဲ့အလုပ္သမားအေတြ႔အႀကဳံ၊ မဲ့ေဆာက္အလုပ္သမားဘ၀၊ ၾသစီအလုပ္သမားဘ၀ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး ဒီစာကုိေရးလုိက္ပါတယ္။ အလုပ္ထဲကေန ေရးရတာဆုိေတာ့ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ခုိးေရးပါတယ္။ Supervisor မသိိေအာင္။ ေဘာပင္မေတြ ့လုိ႔ ခဲတံနဲ ့ေရးပါတယ္။ အိမ္ေရာက္မွ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ျပန္ရုိက္ရပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းအရာကေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ထားလို႔ ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြပုိၿပီး ဒုကၡေရာက္ရတယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းပါ။ က်ေနာ္တုိ႔လုိ အလုပ္သမားေတြကုိ ပုိၿပီး ထမင္းငတ္ေစတယ္။ သေဘာတူတဲ့သူရွိရင္လည္းရွိမယ္။ မတူတဲ့သူရွိရင္လည္း ရွိမယ္။ တူတူမတူတူ ဖတ္ၾကည့္ၾကေပါ့။
၉၇-ေလာက္မွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ စ,ပါတယ္။ ၉၉-ေလာက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ လူငယ္ေတြမဲ့ေဆာက္မွာ စုပုံကုန္ၿပီ။ ရန္ကုန္မွာ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ စက္ရုံေတြတစ္ရုံၿပီး တစ္ရုံပိတ္ေတာ့ အလုပ္ရွာရတာ ခက္ကုန္ၿပီ။ တခ်ဳိ ့ေတြေတာ့ မေလးရွားကုိ ေရာက္ကုန္ၿပီ။ အရမ္းမြဲတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔လုိလူေတြကေတာ့ မဲ့ေဆာက္ကုိလာေပါ့။ ရန္ကုန္မွာဆက္ေနရင္လည္း ဘာမွထူးမွာမဟုတ္ဘူးဆုိေတာ့ ျပည္ပထြက္တာအေကာင္းဆုံး။ ဒါနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ ထုိင္း၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူတုိ႔ကုိ ထြက္ၾကရပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာသာ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရွိၾကည့္ ဘယ္သူမွ အမိေျမက ခြာၾကမွာမဟုတ္ဘူး။
က်ေနာ္တုိ႔လုိ ဘ၀မ်ဳိး၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေဆြမ်ဳိးေတြထပ္ၿပီး ရင္မဆုိင္ေစခ်င္ေတာ့ပါ။ သူတုိ႔အားလုံးက ခ်မ္းသာတဲ့မိသားစုက မဟုတ္ေတာ့ အလုပ္မရွိရင္ အရမ္းဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့မႈလုပ္ပါလုိ႔ ေျပာတဲ့လူေတြအားလုံးက စီးပြားေရးအဆင္ေျပတယ္။ ထမင္းနပ္မွန္ေအာင္ စားရတယ္။ အဓိက ထိတာက က်ေနာ္တုိ႔လုိ ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြပါပဲ။ လုပ္ပါလုိ႔ေျပာတဲ့လူေတြက ပါးစပ္ဖ်ားေလးလႈပ္ရုံပဲ။ တကယ္လက္ေတြ ့ရင္ထဲမွာ မခ်ိေအာင္ခံစားရတဲ့လူေတြ ဘယ္သူေတြလည္းဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အလုပ္သမားေတြအခ်င္းခ်င္းပုိၿပီး နားလည္ခံစားႏုိင္ပါတယ္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆုိမႈ ့ဆုိတာဘာလဲ
အဓိကေတာ့ အစုိးရရဲ ့လုပ္ရပ္အမွားေတြကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့အေနနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မလုပ္တာကုိဆုိလုိပါတယ္။ က်ေနာ္နားလည္တဲ့ ဟာပါ။ ပိတ္ဆုိ ့မႈမွာ အဓိကႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ နံပါတ္တစ္က ျမန္မာျပည္မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမလုပ္ေရး။ နံပါတ္ (၂) က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ ့ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကို ပိတ္ေရး။ သူတုိ႔ကုိ အ၀င္မခံေရး။ သူတုိ႔အျပင္ အစုိးရကုိ ကူညီေနတဲ့ အထင္ကရစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ လူေတြကုိိလည္း အေမရိကန္၊ ၾသစီ၊ အဂၤလန္စတဲ့ႏုိင္ငံေတြရဲ ့ ဘဏ္ေတြက ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ပိတ္ထားပါတယ္။ ဒါကအၾကမ္းဖ်င္းပါ။ အဓိကေဆြးေႏြးခ်င္တာက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့တာဟာ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ုိက္၍ျဖစ္ေစ အစိုးရကုိထိေအာင္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ပါ။ အစုိးရေျပာင္းသြားေအာင္တုိက္တဲ့ တုိက္နည္းတစ္ခုလုိ႔နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။
အခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀-နီးပါး ကပ္ေနၿပီ။ အစုိးရးေျပာင္းလားဆုိေတာ့လည္း မေျပာင္း။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီး သုံးသပ္သင့္တာက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့ထားတာ အဓိက ဘယ္သူေတြကုိ ထိေစတာလဲဆုိတာပါ။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ နဲ႔ အဓိက စီးပြားေရးသမားေတြကုိ ထိေတာ့ထိမယ္။ သူတုိ ့က ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြေလာက္ မထိႏုိင္ဘူး။ သူတုိ႔မွာက အထုပ္ႀကီးႀကီးနဲ ့အာဏာရွိေတာ့ ထမင္းမငတ္ပါဘူး။
ပတ္လည္ထိ
NLD အဖြဲ႔၀င္ေတြအမ်ားစု ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ။ စက္ရုံအလုပ္ရုံမွာလုပ္ၾကတဲ့သူေတြ။ သူတို႔အလုပ္မရွိေတာ့ သူတုိ႔ကုိ မွီခုိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြပါ ထမင္းငတ္ရတယ္။ ဒါကုိ ပတ္လည္ထိတယ္လုိ႔ေခၚမယ္။ ျပည္သူက အလုပ္မရွိေတာ့၊ အစုိးရကုိကို အခြန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ သူပုန္ကိုလည္းအခြန္မေပးႏုိင္။ ဒါနဲ႔ သူပုန္လည္း စီးပြားက်ပ္တာေပါ့။
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြထြက္ေတာ့ ဒလ၀မ္ကစလုိ႔ မန္ေနဂ်ာအထိ အလုပ္ျပဳတ္ရတယ္။ ဥပမာ ေထာက္ႀကံ့နားက ပက္စီစက္ရုံထြက္ေတာ့ အလုပ္သမားေတြအေတာ္ဒုကၡေရာက္ရတယ္။ သူတုိ႔ကုိ မွီခုိေနတဲ့သားေတြသမီးေတြ၊ ထမင္းနပ္မမွန္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ အေဖေတြ ဆုိက္ကားနင္းတဲ့လူကနင္း။ ကူညီထမ္းတဲ့လူကထမ္း။ ဒီလုိျဖစ္ကုန္တယ္။ သူတို႔ေတြ ဒီလုိျဖစ္ေနတာကုိ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့မႈ လုပ္တဲ့လူေတြ၊ ေတာင္းဆုိတဲ့လူေတြ၊ အစုိးရကလူေတြ ဘာမ်ားျပန္ၿပီး လုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့လဲ။ Alternative employment ျပန္ေပးႏုိင္လားဆုိေတာ့လည္း မေပးႏုိင္။ ပိတ္ရင္ၿပီးတာပဲ ဆုိၿပီး မစားရတဲ့အမဲ သဲနဲ ့ပတ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ NLD ဟာ အလုပ္ျပဳတ္လုိ႔အလုပ္သမားေတြကုိ အလုပ္ေပးႏုိင္လားဆုိလည္း မေပးႏုိင္။ အစုိးရလည္း သိတဲ့အတုိင္း အလုပ္မရွိတဲ့လူေတြကုိ စစ္ထဲသြင္းဖုိ႔ေလာက္ ေပၚတာဖမ္းဖုိ႔ေလာက္ေခ်ာင္းေနတာ။ ဒါနဲ ့အာဏာရွင္စနစ္က ပုိၿပီးႀကီးလာတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔တာက အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ိနဲ႔ေစေအာင္။ အခုၾကေတာ့ တရား၀င္အာဏာရွင္ေတာင္ ျဖစ္လာေသးတယ္။
အေမရိကန္အပါအ၀င္ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ပိတ္ပိတ္မပိတ္ပိတ္ သူတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးသိတ္ၿပီးမရွိဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ သူတုိ႔ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက အာဖဂန္မွာသုံးတဲ့စစ္အသုံးစရိတ္ေလာက္ေတာင္မရွိဘူး။
ရင္းႏွီးျမဳႏွံမႈ၊ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းေတြ မလာေတာ့ဘာျဖစ္လဲ။ ကုိယ္ပဲ အလုပ္မရျဖစ္ကုန္တယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ဗမာျပည္မရွိလည္းဘာမွမျဖစ္။ ကမၻာပတ္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္၊ အလည္အပတ္သြားေနၾကတာဆုိေတာ့ သူတို႔မွာ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ ပလန္ရွိၿပီးသား။
သူမ်ားႏုိင္ငံေတြဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လာၿပီးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ပါဆုိၿပီးအမ်ဳိးမ်ဳိး စည္းရုံးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္ကေတာ့မုိက္တယ္။ ပိတ္ထားကြာတဲ့။ မဆလေခတ္ကလည္း ပိတ္ထားလုိ႔ လူေတြ မ်က္စိပိတ္၊ နားပိတ္ျဖစ္တယ္။ နအဖေခတ္၊ ႀကံ့ဖြတ္ေခတ္မွာလည္း ပိတ္ထားေတာ့ပုိဆုိးကုန္တယ္။ နဂုိကတည္းက ဘာမွမရွိတဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ပုိၿပီးဘာမွမရွိတဲ့ စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့တုိင္းျပည္ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိလဲဆုိေတာ့ အားလုံးမွာတာ၀န္ရွိတယ္။ အဓိကရွိတာကေတာ့ အစုိးရအဆက္ဆက္ေပါ့။ သူပုန္ေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာလည္းတာ၀န္ရွိတယ္။
ဖြင့္ေပးၾကည့္
ပိတ္ထားေတာ့ ဘယ္သူေတြလာၾကလဲ။ တရုတ္လာတယ္။ ကုလားလာတယ္။ ထုိင္း၀င္တယ္။ စကၤာပူလာမွာ။ ဒီေလာက္ပဲရွိတယ္။ အာရွသားေတြဟာအာရွသားပီပီ အႏုိင္က်င့္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ ေခါင္းပုံျဖတ္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ စည္းကမ္းမလုိက္နာတဲ့စိတ္ေတြရွိတယ္။ေျပာရရင္အာဏာရွင္စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးရွိတယ္။ ဥပမာ ေလာေလာဆယ္ ရခုိင္ဘက္မွာေရနက္ဆိပ္ကမ္းေဆာက္တယ္။ ပညာရွင္ေတြက တရုတ္၊ မေလး၊ ကုလားေတြကုိငွားတယ္။ ဒီလူေတြက အေနာက္ႏုိင္ငံ Company ႀကီးေတြလုိ Safety လုိ႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္လုံၿခဳံမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ လုပ္ခလစာ၊ နည္းပညာ အားနည္းတယ္။ ပိတ္ထားတဲ့အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔ပဲ ၀င္လုပ္တယ္။ Competition လို႔ေခၚတဲ့ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမရွိ။ သူတုိ႔ပဲရတယ္။ ဘယ္သူေတြနစ္နာလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္သားနဲ႔ ျမန္မာျပည္ပဲနစ္နာတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ အေနာက္ႏုိင္ငံ Company ေတြသာလုပ္ၾကည့္ သူတုိ႔ထက္သာတဲ့လစာ၊ နည္းပညာ၊ လုပ္ငန္းခြင္လုံၿခဳံမႈ ပုိၿပီးေကာင္းႏုိင္တယ္။ ပုိၿပီး Competition ရွိေတာ့ အခြင့္အလမ္းသာႏုိင္တယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကုိ Blacklists ထဲထည့္တာ မေအာင္ျမင္
ဗမာေတြ အတုလုပ္တာ၊ လိမ္တာ၊ အႀကံအဖန္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ဒီေလာက္ေတာ္တာကုိ မသိဘူးလား။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြကို Blacklist လုပ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံျခားကုိ မသြားႏုိင္ေရး။ သူတုိ႔သားသမီးေတြကို ႏုိင္ငံႀကီးေတြဆီသြားလုိ႔မရေအာင္လုပ္ၾကတယ္။ ပုိက္ဆံရွိတဲ့လူေတြဟာ Passport စာအုပ္ ေလးငါးေျခာက္အုပ္နဲ႔ ကမၻာပတ္ေနတာ မသိလုိ႔လား။ သူတုိ႔ကုိမေျပာနဲ႔အုံး။ မေလးရွားက က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းေတာင္ Passport သုံးအုပ္နဲ႔။ နာမည္သုံးခုနဲ႔။ ဒါေတြကုိ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာလားမသိ။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ ့သားသမီးေတြ နာမည္အတုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ေနတာတပုံႀကီးရွိႏုိင္တယ္။ ပိတ္ဆုိ ့တဲ့ႏုိင္ငံေတြကလည္း သူတုိ႔ကိစၥမဟုတ္ေတာ့ ဘယ္ေထာက္လွမ္းေရးကမွ အလုပ္ရႈပ္ခံၿပီး မစုံစမ္းဘူး။ ဥပမာ ၾသစီမွာ ဗုိလ္မႈးခ်ဳပ္ဇင္ေယာ္သမီးကိုမိတယ္။ ဘယ္သူမိတာလဲ။ ကုိယ့္ဗမာအခ်င္းခ်င္းပဲ ဖမ္းေပးတာပဲမဟုတ္ဘူးလား။ ဒါေတာင္ ေကာင္မေလးက ပါးစပ္မလုံလို႔ေပါက္သြားတာပါ။ ဒါ့အျပင္စီးပြားေရးသမားေတြ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေငြမဲကုိ ေငြျဖဴလုပ္ေနတာ မသိၾကဘူးလား။ ဟြန္ဒီေငြလဲြစနစ္က အားအားယားယားေပၚလာတာမဟုတ္။ အဓိကေျပာခ်င္တာက ဘယ္လုိနည္းနဲ႔ပဲပိတ္ပိတ္ အေပါက္ကရွိၿပီးသား။
ျမန္မာျပည္က ေက်ာက္ျမတ္ရတနာကုိ အေမရိကန္ကမ၀ယ္ဘူး။ ဥပမာေျပာတာပါ။ သူတုိ႔မ၀ယ္လည္း ကိစၥမရွိဘူး။ ၀ယ္တဲ့ႏုိင္ငံေတြတပုံႀကီးရွိတယ္။ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ပိတ္မယ္။ မပူနဲ႔ လုပ္ေပးတဲ့ပြဲစားေတြ၊ ဘဏ္ေတြရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေတြရွိတယ္။ ဆုိေတာ့ဗ်ာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ့ဆုိတာ ဘာလဲ။
၁၅-ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ စီးပြားေရးပိတ္တာ ဘာရလဲ။ ေနာက္ဆုံး ျမန္မာ ၆-သန္းေလာက္ ျပည္ပမွာ အလုပ္ထြက္လုပ္ရတယ္။ ဒါပဲအဖတ္တင္တယ္။ တုိင္းျပည္ထဲက ပညာတက္ေတြ ျပည္ပထြက္လာရတယ္။ ဒါလည္းေကာင္းပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာ လုပ္ေတာ့ ပုိၿပီးတုိးတက္ႏုိင္တာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ပိတ္အုံးမယ္ဆုိရင္ ေနာက္ထပ္ေျခာက္သန္းထြက္လာအုံးမယ္ထင္တယ္။ အဲဒိလူေတြကုိ ထပ္ၿပီးျပည္ပမွာ ကၽြန္ခံခုိင္းသလုိျဖစ္ေနအုံးမယ္။ တကယ္လုိ႔ ထပ္ၿပီးစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ ့ထားရင္။
ပိတ္ဆုိ႔မႈ ့ကုိ အခုခ်က္ခ်င္းဖြင့္လုိ႔ခ်က္ခ်င္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ၀င္လာတာလည္းမဟုတ္။ တလအတြင္း Company ႀကီးေတြေရာက္လာ၊ သုံးလအတြင္းႀကီးပြားသြားတာလည္းမဟုတ္။ ႏုိင္ငံျခားက ေျခာက္သန္းေလာက္လည္း ျပန္လာၿပီး အလုပ္လုပ္မွာလည္း မဟုတ္။ အေျခခံေကာင္းေတြမရွိပဲ ဘယ္သူမွ ျပန္လာမွာဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲတုိင္းျပည္ကုိ ခ်စ္ပါတယ္ေျပာေျပာ ဘယ္သူမွ ထမင္းေတာ့ အငတ္မေနႏုိင္ဘူး။
လူေတြလည္းေမာလွၿပီ။ လုပ္စရာရွိတာကုိ ျမန္ျမန္လုပ္တာအေကာင္းဆုံးပဲ။ တကယ္လုိ႔ပိတ္ဆုိ႔မႈကို ဖြင့္ေပးလုိက္ရင္ လူေတြတစ္စုံတစ္ခုေတာ့ ပြင့္သြားႏုိင္တယ္။ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ရမယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြပုိၿပီးခုိးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔မေတြးနဲ ့အုံး။ အခုပုံစံက ၁၀၀-ရွိရင္ ၁၀၀-လုံးခိုးေနတယ္။ အရုိးအရင္းေတာင္ ခုိးေနသလုိျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ အရုိးေကာအသားေကာ ရွိရင္ ျပည္သူေတြအရုိးေလးေတာ့ကုိက္ရႏုိင္တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြလည္း ျပည္ပထြက္ၿပီးေလ့လာရင္ ဒိထက္ပုိၿပီး ေခါင္းမာတာပိုၿပီးေလွ်ာ့သြားႏုိင္တယ္။ အခုၾကေတာ့ ေခြးကိုေဂ်ာင္ပိတ္ၿပီးရုိက္ေတာ့ ျပန္ၿပီးအကိုက္ခံရသလုိျဖစ္ေနၿပီ။
အစုိးရကလည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈကို ဖြင့္ေပးေအာင္က်ဳိးစားေနတဲ့လူေတြအားလုံးကုိ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ကူညီသင့္တယ္။ လူတုိင္းက နီးစပ္ရာအစုိးရေတြ၊ သံရုံးေတြကို ခ်ည္းကပ္လုိ႔ရတယ္။ ဆႏၵျပလည္းရတယ္။ စာေပးလည္းရတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ဒီအတုိင္းပဲလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အိမ္ေရွ ့နဲ႔ NLD ရုံးခ်ဳပ္အေရွ ့မွာ လူစုၿပီး ဆႏၵျပၾကေစခ်င္တယ္။ ပိတ္ဆုိ႔မႈကိုဖြင့္ဖုိ႔ ေဒၚစုႏွင့္ NLD ေျပာေပးပါလုိ႔။
က်ေနာ့္ရဲ ့Contribution ကေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ။ လုပ္တာမလုပ္တာကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔အပုိင္းပါ။ ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တာက ဖြင့္ေပးၾကပါ။ ထပ္ၿပီးပိတ္ရင္ ထပ္ၿပီးငတ္ၾကအုံးမွာ။
