သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ပညာေရး (Enviromental Education)

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာၿပီ။ အုိဇုန္းလႊာ ပါးလာၿပီ။ ဖန္လုံအိမ္ဓာတ္ေငြ ့ေၾကာင့္ ရာသီဥတုေတြ တျဖည္းျဖည္းေဖာက္ျပန္လာေနၿပီ။ သစ္ေတာေတြ တျဖည္းျဖည္း ျပဳန္းလာေနသည္။ စုိက္ပ်ဳိးလုိ႔ရတဲ့ ေျမေနရာေတြ ပ်က္ဆီးလာေနသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္း အင္အုိင္ေတြ တိမ္ေကာလာေနသည္။ တိရဆၦန္နဲ႔အပင္ေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ဳိးတုန္းလာေနသည္။ ဒါက လက္ရွိ ၂၀၁၁-ကာလျဖစ္တဲ့ လက္ရွိရာစုႏွစ္မွာ ျမင္ေတြ ့ေနရတဲ့အေျခအေနပါ။
ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ အတြင္းမွာ ပုိၿပီးဆုိးရြားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ သိပံပညာရွင္ေတြက တြက္ခ်က္ၿပီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ဒီကာလကို ပုိလုိ႔အေရးႀကီးတဲ့ကာလလုိ႔ သတ္မွတ္လာေနပါၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ တကမၻာလုံးက အစုိးရေတြဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ပညာရပ္ေတြ၊ သုေတသနေတြ၊ ဥပေဒေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေနထုိင္ေနတဲ့ ကမၻာႀကီးကုိ ၀ုိင္းၿပီး ကာကြယ္ေနၾကပါၿပီ။ ရည္ရြယ္ကေတာ့ လက္ရွိဘ၀အတြက္တင္မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာင္မွာေမြးလာမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔သားေတြ၊ သမီးေတြရဲ  ့ရင္ေသြးေတြအတြက္ ေနာင္ေအးစိတ္ေအးရေအာင္ဆုိၿပီး ဒီစီမံကိန္းေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔အားလုံးဟာ ကမၻာေျမေပၚက သယံဇာေတြကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ေနၾကရတယ္။ ေျမႀကီးကုိ အမွီျပဳၿပီး အပင္စိုက္ရတယ္။ အေကာင္ပေလာင္ေတြကုိ စားေသာက္ၿပီး အသက္ရွင္ရတယ္။ ဒါေတြသာ သုံးလုိ႔မရေတာ့ရင္၊ ဒါေတြကုိထိလာရင္ က်ေနာ္တုိ႔လည္းအသက္ရွင္ဖုိ႔မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးကို ထိခုိက္လာႏုိင္မဲ့ အေျခအေနေတြမွန္သမွ်ကုိ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ၾကရပါတယ္။ ဆုိးေနတဲ့အေျခအေနကုိ ေကာင္းေအာင္ ျမွင့္တင္ေနၾကပါၿပီ။

ဒီလုိကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာ ႏုိင္ငံေတြ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခု ပူးေပါင္းၿပီး လုပ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေတြ ဆုံေတြ ့ၿပီး ႏုိင္ငံတကာဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ျပဌာန္းအတည္ျပဳၿပီး လုိက္နာၾကပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ငါ့ႏုိင္ငံနဲ႔ မဆုိင္ဘူးဆုိတဲ့အေတြးမ်ဳိးရွိလို႔မရပါဘူး။

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန၊ ဆုိးရြားမႈနဲ႔သက္ေရာက္မႈေတြဟာ ႏုိင္ငံတခုကေန ႏုိင္တခုဆီကို ကူးလူးျပန္႔ပြားႏုိင္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတုိင္း ပူးေဆာင္ရြက္မႈ ့မွာ ပါ၀င္ရပါတယ္။ လက္ေတြ ့   အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါတယ္။ ဒါက တာ၀န္တစ္ခုပါ။ ဒီလုိကာကြယ္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ အေရးႀကီးဆုံးက ျပည္သူေတြရဲ  ့သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ဗဟုသုတကို ပိုၿပီးျမွင့္တင္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ သူတုိ ့ေတြဟာ ဒီေနရာမွာ အဓိက ေမာင္ႏွင္အားျဖစ္လုိ႔ပါ။ သူတုိ႔မပါပဲနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္မႈလုံး၀မရွိႏုိင္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတြဟာ သူတို႔ႏုိင္ငံရဲ  ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ပတ္၀န္က်င္ဆုိင္ရာ ပညာေရး ဘာသာရပ္တစ္ခုကို မသင္မေနရ သင္ၾကားရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မႈလတန္းကေန အထက္တန္းအထိ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ဘာသာရပ္ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းေတြကုိ အစုိးရက ဖန္တီးေပးပါတယ္။ ဒါမွ ခေလးေတြဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ဆုိင္္တဲ့ ဗဟုသုတ နဲ ့အသိပညာ ရရွိမယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ သူတုိ႔နားလည္ေလ ပုိၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရေကာင္းေလပါပဲ။

ဒီလုိ ဘာသာရပ္မ်ဳိး ဗမာျပည္မွာ လုံး၀မရွိေသးပါဘူး။ လက္ရွိအေနအထားမွာ မရွိေပမဲ့ ေနာင္မွာရွိလာေအာင္ဆုိတဲ့ေစတနာနဲ႔ ဒီစာကို ေရးပါတယ္။ အားလုံးသိတဲ့အတုိင္း က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ဟာ လက္မႈႏုိင္ငံအဆင့္အတန္းမွာပဲရွိပါေသးတယ္။ စက္မႈႏုိင္ငံျဖစ္ဖုိ႔ အမ်ားႀကီးလုိပါေသးတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးေအာင္ အဓိက လုပ္တဲ့ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ စက္မႈႏုိင္ငံႀကီးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္လုိႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ဒီေနရာမွာ စက္မႈႏုိင္ငံကို ကူးေျပာင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံလုိမ်ဳိး၊ အိႏၵိယလုိႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြက ပုိၿပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။ လူဦးေရအရမ္းထူထပ္လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ  ့ၿမိဳ  ့ႀကီးေတြမွာ ေကာင္းကင္က တိမ္ကုိေတာင္မျမင္ရေတာ့ဘူး။ ျမင္ရတဲ့ ၿမိဳ  ့ေတာ့ရွိပါတယ္။ ေကာင္းကင္မွာ တိမ္ေတြအစား Smog လို႔ေခၚတဲ့ မီးခုိေငြ ့ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနပါတယ္။ ဒါက အင္မတန္ေၾကာင္စရာေကာင္းတဲ့ အရာပါ။ အက္ဆစ္မုိးေတြရြာႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေျမႀကီးေတြကလည္း အပင္စုိက္လုိ႔မရေအာင္ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ားမႈ ရွိေနပါတယ္။ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ားတဲ့ ေျမႀကီးကေနေပါက္လာတဲ့အပင္ေတြကို လူေတြစားသုံးမိရင္ အက္စစ္ေတြကုိ စားသုံးေနရတာနဲ႔ သိတ္မကြာပါဘူး။ ဒီအေျခအေနေတြက ပတ္လည္ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန အရမ္းမဆုိးေသးပါဘူး။ စက္မႈႏုိင္ငံႀကီးမဟုတ္ေတာ့ စက္ရုံအလုပ္ရုံကထြက္တဲ့ အဆိပ္ေငြေတြကိုလည္း အမ်ားႀကီး မစားသုံးရေသးဘူး။ သုိ႔ေသာ္ ဒီေနရာမွာ တစ္ခုေၾကာက္စရာေကာင္းတာက ႏုိင္ငံတြင္းမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြ၊ ပညာရပ္ေတြ၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြ အရမ္းအားနည္းေနေတာ့ ႏုိင္ငံျခားCompany ေတြက စြန္ ့ပစ္တဲ့ အညစ္အေက်းေတြကုိ ေကာင္းေကာင္းမထိန္းႏုိင္ဘူး။ ေကာင္းေကာင္းစီမံခန္ ့ခြဲမႈ မလုပ္ႏုိင္ဘူး။  ဥပမာ မုံရြာက အုိင္ဗင္ဟုိး ကုမဏီက တူးေနတဲ့ ေၾကးတူး လုပ္ငန္းကေန ထြက္တဲ့ အညစ္အေက်းေတြကို ၾကည့္ပါ။ မုိင္းလုပ္ငန္းက အဓိက ေျမေနရာ၊ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္မကိုင္တြယ္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဥပေဒရွိၿပီး အတက္ပညာအားနည္း၊ ေငြကမရွိ၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြက မျပည့္စုံရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံဟာ ဘယ္လုိမွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ လူေတြက ယေန ့အခ်ိန္အထိ ေျမႀကီးနဲ႔ လက္ကို ပဲ အဓိကအသုံးျပဳၿပီး အသက္ရွင္ေနရတာဆိုေတာ့ ဒီေျမႀကီးနဲ႔ ဒီေလထုကိုသာ ထိ ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္သက္ေသသလုိနဲ ့တူေနပါတယ္။

ယေန ့ကာလမွာ အျခားတုိင္းျပည္ေတြဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံရဲ  ့သဘာ၀သယံဇာေတြျဖစ္တဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္အုိင္ေတြကုိ မထိေစတဲ့ ဖြံ ့ၿဖိဳးတုိးတက္မႈေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါတယ္။ ထိလာမယ္ဆုိ႔ ယူဆရင္ သူတုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွအေကာင္အထည္မေဖာ္ပါ။ ဥပမာ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံရဲ  ့သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာေစာင့္ေရွာက္မႈကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ သူတုိ႔ျမစ္ေတြကုိ ေရႊထက္ေတာင္ တန္ဖုိးထားပါတယ္။

ဒီေန ့ျမန္မာျပည္ဟာ ျဖစ္သလုိေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံအဆင့္မွာပဲရွိပါေသးတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ပညာရပ္ေတြ၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြ၊ ဥေပေဒေတြ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ ့အတတ္ပညာေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္က အခ်ိန္အေတာ္ယူရပါတယ္။ အလြယ္ကူဆုံးကေတာ့ စာသင္ေၾကာင္းေတြမွာ အေျခခံကာကြယ္္ ျမွင့္တင္တဲ့ ဗဟုသုတကုိ အဓိက ဦးစားေပးလုပ္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးကုန္က်မႈနဲ႔ အခ်ိန္ကာလ သိတ္ၿပီး မယူရေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လက္ရွိအစုိးရအေနနဲ႔ အလြယ္ကူဆုံးျဖစ္တဲ့ မႈလတန္းကေန အထက္တန္းထိသင္တဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ပညာရပ္ကုိ စတင္သင္ၾကားဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။

ဆက္ရန္-