ႀကံ့ဖြတ္အစုိးရ ျပဳတ္ခ်င္ရင္ ျမစ္ဆုံဆည္ကုိ ဆက္ၿပီးေဆာက္ပါ

လွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္းႏွင့္တကြေသာ ႏုိင္ငံေတာ္လူႀကီးေတြရဲ  ့ေစတနာကုိ နားလည္ပါတယ္။ ဘာကိုနားလည္လဲလုိ ့ေမးရင္ ဒီလုိေျပာခ်င္ပါတယ္။

တုိင္းျပည္ရဲ  ့အမ်ဳိးသားအက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းေရးကို ေရွးရႈ  ့ၿပီး လွ်ပ္စစ္ရေအာင္လုပ္ျခင္းျဖစ္တယ္လုိ ့ေျပာပါတယ္။ ဒါက အရမ္းေကာင္းတဲ့ အုိင္ဒီယာပါ။ ျပည္သူေတြမီးရမယ္။ ပုိတာကုိလည္း အိမ္နီးခ်င္းေတြကုိေရာင္းေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ အုိင္ဒီယာပုိေကာင္းတယ္လုိ ့ထပ္ၿပီးေျပာပါရေစ။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာဆုိးက်ဳိးေတြလည္း နဲနဲပါးေတာ့ ထိႏုိင္တယ္လို ့၀န္ခံတဲ့အတြက္လည္း ပုိမုိပြင့္လင္းလာတယ္လုိ ့သုံးသပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး လူသိရွင္ၾကား ေျပာတာကုိ အထူးေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္း ပထမဆုံး ခ်ီးက်ဳးခ်င္ပါတယ္။

BANCA က EIA ကုိ အသိအမွတ္မျပဳ

ဦးေဇာ္မင္းက စာမ်က္ႏွာ ၅၀၀ လုိ ့ေျပာပါတယ္။ တကယ္တန္းက စာမ်က္ႏွာ ၉၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အျပင္ကုိေပါက္ၾကားသြားတဲ့ Report က အတုဆုိတာကုိေတာ့ အေတာ္သံသယျဖစ္တယ္။ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၉၀၀-ေက်ာ္ကုိ ဘယ္သူမွ အားအားယားယားအခ်ိန္ကုန္ခံ မေရးပါ။ ဒါကုိ အဂၤလိပ္လုိေခၚရင္ Scientific Report တခုလုိ ့ေခၚပါတယ္။ အေပ်ာ္တမ္းေရးတဲ့ အခ်စ္၀တၱဳမဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီရီပို ့က ျမန္မာျပည္အေနအထားနဲ ့ကုိက္ညီေပမဲ့  ႏုိင္ငံတကာကလို အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ ရီပုိ ့တခုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိေျပာရလဲဆုိရင္ ျမန္မာျပည္မွာ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြလို Data ေတြ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားတာ လုံး၀မရွိလုိ ့ပါ။


Environmental Impacts

ဒီကိစၥနဲနဲေလးပဲ ရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ စကားကေတာ့ တကယ့္ကုိစိတ္မေကာင္းစရာစကားတစ္ခုပါ။ ဦးေဇာ္မင္းဟာ သဘာ၀သိပံၸပညာရွင္မဟုတ္ပါ။ တကၠသုိလ္က Enviromental Management နဲ ့ ဘတ္ခ်လာဘြဲ ့ရထားတဲ့ လူတစ္ဦးလည္းမဟုတ္ပါ။ ဘတ္ခ်လာဆုိတာကလည္း ခေလးဘြဲ ့ပါ။ ဒီဘြဲ ့ေတာင္မရွိတဲ့ လူတစ္ေယာက္က ဒီစကားေျပာတာေတာ့ မဆန္းပါဘူး။ တစ္ခုသတိထားရမွာက ဦးေဇာ္မင္းဟာ လွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးတစ္ဦးပါ။ မသိပဲ ရမ္းၿဖီးတာေတာ့ မေကာင္းဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သူရမ္းၿဖီးတာကုိ နားေထာင္ၿပီးေခါင္းညိတ္တဲ့လူေတြကုိလည္း အေတာ္ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။

Rehabilitation

ေရကာတာကုိေဆာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျမေတြတူးရ၊ ေတာေတြ ထြင္ရဆုိေတာ့ ေတာေတာင္ေတြ၊ အေကာင္ပေလာင္ေတြ၊ အပင္ေတြ ပ်က္စီးပါတယ္။ ဒါေတြကုိ အနဲဆုံးေတာ့ျပန္လည္ေမြးျမဴရပါတယ္။ မလုပ္ခင္မွာ တျခားေနရာကုိ ေရြ  ့ေျပာင္းသင့္ရင္ေရြ  ့ေျပာင္းရပါတယ္။ လူေတြတင္မကဘူး၊ တိရဆန္ေတြကုိပါ ေျပာင္းရပါတယ္။ ဒါကို အဂၤလိပ္လုိေခၚရင္ In-situ and Ex-situ လုိ ့ေခၚပါတယ္ ဦးေဇာ္မင္း။ ဒါေတြကုိ လက္ရွိေရကာတာ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာေကာ မလုပ္ခင္မွာပါ ဘာမွ မလုပ္ေသးတာေတာ့ လြန္လြန္းပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ေတာေတာင္သဘာ၀ေတြဟာ Wrold Hertiage စာရင္း၀င္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီးကေတာင္ ဒီေလာက္အသိအမွတ္ျပဳရင္ ဘာ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးက ဖ်က္ဆီးေစခ်င္ရတာလဲဗ်ာ။


Alternative Plan

တျခားေရြးခ်ယ္စရာ ပလန္ရွိတယ္လုိ ့ အီးအုိင္ေအက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါကုိလုပ္္ေတာ့ေကာ ဘာျဖစ္သြားလဲ။ လက္ရွိတုိင္းျပည္မွာ လွ်ပ္စစ္မီးက ဦးေဇာ္မင္းေျပာသလုိမ်ဳိး ဒီေလာက္အေရးတႀကီး မလုိေသးပါဘူး။ တျခားျမစ္ေတြလည္း ရွိေသးတာပဲဗ်ာ။ အခုဟာက ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာဆုိေတာ့ တရုတ္နဲ ့နီးလုိ ့လားဟင္။

Enviromental Law 

ဧရာ၀တီရဲ  ့ျမစ္ဆုံဆည္ကိစၥက အခုဆုိရင္ အစုိးရနဲ ့ျပည္သူေတြထိပ္တုိက္္ေတြ ့တဲ့ပဲြပါ။ ေနာက္ၿပီး ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ  ့ (KIO) ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရနဲ ့လည္းထိပ္တုိက္ေတြ ့တဲ့ပြဲပါ။ အမွန္မွန္ဆုိ ျမစ္ဆုံဆည္က ကခ်င္နယ္ေျမထဲမွာရွိတာပါ။ ကခ်င္အဖြဲ ့နဲ ့ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရမွာ လုံးလုံးတာ၀န္ရွိပါတယ္။ တကယ္လုိ ့သာ ဗဟုိအစုိးရကထိပ္တိုက္ေတြ ့လာၿပီး၊ ဇြတ္လုပ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဗဟုိတရားရုံးအထိ ျပည္သူလူထုက တင္ပုိင္ခြင့္အခြင့္အေရးရွိရပါ့မယ္။ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ Environmental Protection Act လုိ ့ေခၚတဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒ မရွိေတာ့ လုံး၀လုပ္လုိ ့မရတာေတာ့မေကာင္းဘူး။

ေနာက္ၿပီးတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ကလည္း Secturiy of Tenure ဆုိတဲ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဆုံးျဖတ္ခြင့္လည္းမရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဦးဇာ္မင္းက သတိၱရွိရွိ ဘယ္သူ ့ကုိမွ ေစာက္ဂရုမစုိက္ဘူးဆုိၿပီး စိန္ေခၚခဲ့တာေပါ့။

ဒါေတြကုိၾကည့္ရင္ ျမန္မာျပည္ဟာ လုံး၀ကုိ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး မရွိေသးဘူး။


ျပည္သူ ့ေတြရဲ  ့အားက အဓိက

ဦးေဇာ္မင္းေျပာပုံအရေတာ့ ဘယ္သူေျပာေျပာ သူတုိ ့ကေတာ့ေစာက္ဂရုမစုိက္ဘူး။ ဆက္ခ်မယ္ဆုိတဲ့ ပုံပဲ။ သူတုိ ့အစိုးရက တရုတ္နဲ ့စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးပီဆုိေတာ့ ျပင္ခ်င္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဘာေတြမ်ား တရုတ္ဆီက ယူထားေသးလဲမသိဘူး။ တကယ္တမ္းေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဒီအက်ဳိးရလာဒ္ေတြကုိ မခံစားရတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။

မသိပဲနဲ ့အစုိးရကုိ ဆန္ ့က်န္ေဇာအားႀကီးလို ့ဒီစကားေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္တုန္းကေကာရခဲ့လုိလဲ။ ဒီေလာက္တုိင္းျပည္မွာ လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြရွိတာေတာင္ ျပည္သူေတြက မီးပုံမွန္ရလုိ ့လား။ သူတုိ ့စစ္တပ္ပဲ ပုံမွန္ရေနတာပါ။ က်ေနာ္အေဖ စစ္သားပါ။ အိမ္မွာ မီးအၿမဲတမ္းလာပါတယ္။ ပုိက္ဆံေပးစရာမလုိဘူး။


ႀကံ့ဖြတ္အစုိးရ ျပဳတ္ခ်င္ရင္ ျမစ္ဆုံဆည္ကုိ ဆက္ၿပီးေဆာက္ပါ

 ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံ တက္စေမးနီယားျပည္နယ္မွာ အစုိးရက ဖက္ကလင္ (Franklim) ေရကာတာ ေဆာက္ဖုိ ့လုပ္ပါတယ္။ လူထုက ကန္ ့ကြက္ေနေတာေတာင္ အစုိးရကေနာက္မဆုတ္ဘူး။

ေနာက္ဆုံး ေရကာတာစီမံကိန္းကုိ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားတဲ့ Green ပါတီက ေခါင္းေဆာင္ဟာ  ေရြးေကာက္ပြဲမွာႏုိင္ၿပီး အစုိးရျပဳတ္သြားခဲ့တယ္။

လူထုေတြကလည္း ေရကာတာရွိတဲ့ေနရာကုိ ျပည္နယ္တုိင္းက လာၿပီး ဆႏၵျပၾကတယ္။ ျပတဲ့လူကိုရဲကဖမ္းတယ္။ ဖမ္းလည္း ထပ္ၿပီးျပတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ အစုိးရတစ္ရပ္ပါျပဳတ္သြားတယ္လုိ ့ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အတိုက္အခံကလည္း ေရကာတာ စီမံကိန္းကို ႏုိင္ငံေရးတုိက္ကြက္အျဖစ္ ဖိၿပီးသုံးေတာ့ သူတုိ ့လုံး၀အျပတ္အသတ္ႏုိင္ခဲ့တာေပါ့။

ေရကာတာလည္း မေဆာက္ျဖစ္ပါဘူး။ ဒီဥပမာနဲ ့အတူ အစုိးရျပဳတ္ခ်င္ရင္ ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းကုိ ဆက္ၿပီးေဆာက္ေပါ့ဗ်ာ။

မယုံမရွိပါနဲ ့။ လွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္းရဲ  ့ေစတနာေတြဟာ ေ၀ဒနာေတြျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။

စာေရးသူ ဘုန္းေက်ာ္သည္ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံရွိ ေရႊရွာေဖြေရး Company တစ္ခုတြင္ Exploration Field Technician အျဖစ္လုပ္ကုိင္ေနသူျဖစ္သည္။ အလုပ္နားခ်ိန္တြင္ Murdoch University မွ Bachelor of  Environmental Science ဘာသာရပ္ကုိ သင္ယူေနသူေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉-ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၅-ခုႏွစ္အထိ ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္ရွိ လူ ့ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီတြင္ ၀င္ေရာက္အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္သည္။  


Franklim Dam စီမံကိန္းအား ယခုလင့္တြင္ၾကည့္ႏုိင္သည္။

http://www.youtube.com/watch?v=rGpy8_v3tmI