က်ေနာ္တုိ႔အလုပ္အေၾကာင္း-၂

Geologist တစ္ေယာက္မဟုတ္ေတာ့ ေရႊရွာနည္းကို မသိပါ။ ေတြ ့ဘူးတဲ့ အရာကိုေျပာျပပါမယ္။ ပထမဆုံး ေရႊေၾကာရွိႏုိင္မဲ့ ေနရာမွာ ရွာေဖြေရးလုပ္ဖုိ႔အတြက္ အစုိးရဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံရပါတယ္။ အစုိးရကေန သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္ဆီးမႈ၊ ဌာေနတုိုင္းရင္းသားေတြရဲ  ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြရွိမရွိ စစ္ေဆးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာလုိ အစုိးရက အာဏာရွိတဲ့အတုိင္း ရွာေစဆုိၿပီး လုပ္လုိ႔မရပါ။ ဥပမာ ရွာေဖြေရးလုပ္မဲ့ေနရာမွာ ေဒသခံရြာေတြရွိၾကည့္ပါ။ ရွာေဖြေရးကို လုံး၀ခြင့္မျပဳ။ ေတာရုိင္းတိရဆန္ေတြနဲ ့အပင္ေတြကုိ ထိခိုက္ပ်က္ဆီးမႈ ရွိေစႏုိင္တယ္ဆုိရင္လည္း ရွာေဖြေရးလုိင္စင္ထုတ္မေပးပါ။

Stakeholder engagement လို႔ေခၚတဲ့ ဘက္ေပါင္းစုံပါ၀င္ႏုိင္မႈရဲ  ့သဘာတူညီမႈ ့လည္း ရယူပါတယ္။ ဥပမာ ေဒသခံရြာသား၊ အစုိးရ၊ အန္ဂ်ီအုိ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ရွာေဖြေရးအတြက္ တုိင္ပင္ညွိႏႈိင္းမႈေတြလုပ္ရပါတယ္။ အားလုံးအတြက္ အက်ဳိးရွိေစမွ အစုိးရက ရွာေဖြေရးလုိင္စင္ခ်ေပးပါတယ္။ 

လုိင္စင္ရတာနဲ႔ Drilling တူးပါတယ္။ ေျမေအာက္ကမီတာ ၂၀၀၀ ကေန သုံးေထာင္ေလာက္အထိမွာ ေရႊေၾကာရွိမရွိကုိ Sample နမႈနာ ေကာက္ပါတယ္။ ေရႊေၾကာဆုိတာက ေက်ာက္တစ္တန္မွာ ေရႊေအာင္စ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆုိတဲ့ အရာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားဆုံးက ေက်ာက္တစ္တန္မွာ ေရႊေအာင္စ (၂.၅) ေလာက္ရွိရင္ မုိင္းတူးႏုိင္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္အေသးစိတ္ စီးပြားျဖစ္မျဖစ္ကုိ တြက္ခ်က္ၿပီးမွ တူးေလ့ရွိပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္နဲ႔ အျမတ္ကုိ တြက္ခ်က္ၿပီး အျမတ္မ်ားမ်ားရမွ တူးပါတယ္။ ဒါက ဘူမိေဗဒပညာရွင္မ်ားရဲ  ့အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။

Drilling မွာ သုံးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ RC၊ RAB၊Diamond ဆုိတဲ့ ေျမေအာက္ေက်ာက္နမႈနာေတြကို စုတ္ယူ၊ တူးယူတဲ့ စက္ေတြကိုသုံးၿပီး ေရႊရွာတဲ့နည္းပါ။ၿပီးရင္ ေက်ာက္နမႈနာေတြကို ဓာတ္ခြဲခန္းကို ပုိ႔ပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္က အရမ္းႀကီးပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းက ရလာတဲ့ Result ေတြကုိ ကြန္ျပဴတာနဲ ့အဆင့္ဆင့္ တြက္ခ်က္ၿပီးမွာ Ore Body ကုိအကြက္ရုိက္ပါတယ္။ မုိင္းနင္းေဆာ့ဖ္၀ဲယားေတြနဲ ့ဆုိေတာ့ သိတ္မခက္ပါဘူး။ အျမတ္မ်ားမ်ားရႏုိင္မယ္လုိ ့ထင္ရင္ ေရႊတူးလုိ႔ရပါတယ္။ တူးနည္းႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ Open Pit နဲ႔ Underground နည္းဆုိၿပီးသုံးပါတယ္။ Underground နည္းက ေစ်းေပါတယ္။ Open Pit က ကၽြင္းအႀကီးႀကီးကိုတူးတဲ့နည္းဆုိေတာ့ ေငြကုန္မ်ားတယ္။ ေျမေအာက္ထဲမွာ ကားေတြေတာင္ ေမာင္းလို႔ရတဲ့ ေျမေအာက္မုိင္းတူးနည္းက အရမ္းစိတ္၀င္စားဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။


မုိင္းႏွင့္အသက္အႏၱရာယ္

ၾသစေတ်းလ်မုိင္းမွာ လုပ္ဘူးသူတုိင္း အပူအေအးဒဏ္ကုိခံႏုိင္ရည္ရွိရပါတယ္။ ပူရင္ အရမ္းပူတယ္။ ေအးရင္ အရမ္းေအးတယ္။ အပူခ်ိန္ ၅၀ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုိက္ေလာက္ေအာက္မွာ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ တခါတေလ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံတယ္။ မုိင္းအလုပ္က ညစ္ပတ္တယ္။ ပင္ပန္းတယ္။ ကုိယ္ကာယကုိ သုံးရတယ္။ ရုံးထဲမွာ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ အခ်ိန္ျဖဳန္းတာရွိသလုိ ေနပူထဲမွာ Tough Book ဟုေခၚေသာ ေနပူခံ၊ မုိးရြာတာကိုခံႏုိင္ရည္ရွိတဲ့ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္တာလည္းရွိတယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ က်ေနာ့္အလုပ္သည္ အျပင္မွာ လုပ္ရတာက ပုိမ်ားသည္။ အျပင္မွာလုပ္ရေတာ့ အဓိကေၾကာက္စရာေကာင္းတာက ယင္ေကာင္ေတြ။ ေနပူရင္ ယင္ေကာင္ေတြ ထြက္တယ္။ ကိုယ္ေပၚက ေခၽြးေတြကုိ လာစုပ္တယ္။ ယင္ေကာင္ဆုိတာက တစ္ေကာင္ႏွစ္ေကာင္မဟုတ္။ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီးအနည္းဆုံးရွိမယ္။ Fly net လုိ႔ေခၚတဲ့ ယင္ေကာင္မ၀င္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ ျခင္ေထာင္ေသးေသးေလးကုိ မ်က္ႏွာမွာ ၀တ္ထားရတယ္။ မ၀တ္ထားရင္ အလုပ္လုပ္လုိ႔မရဘူး။ ဒီေလာက္ထိဆုိးတဲ့ ယင္ေကာင္။

ေရမ်ားမ်ားေသာက္ရတယ္။ ေရငတ္ေသတဲ့ လူေတြအမ်ားႀကီး။ ေနပူေတာ့ ေရေသာက္။ ဓာတ္ဆားရည္အထုတ္ပါေဆာင္ထားရတယ္။ ဆားဓာတ္ျဖည့္ဖုိ႔။ တစ္ရက္လွ်င္ မနက္ (၆) နာရီကေန ညေန (၆) နာရီထိ အလုပ္လုပ္တာဆုိေတာ့၊ ထုိင္းႏုိင္ငံအေျခစုိက္ အန္ဂ်ီအုိေရာင္ေရာင္ ႏုိင္ငံေရးသမားေရာင္ေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးသမားငေၾကာင္ေတြလုပ္တဲ့ အလုပ္ေလာက္ေတာ့ ဘုန္းေက်ာ္ သနားတယ္။ တခါတေလာက္ ဒီလူေတြမုိင္းမွာလုပ္ဘူးေစခ်င္တယ္။ နဖူးကေခၽြး ဖင္ၾကားထဲအထိေရာက္တယ္။

ေတာထဲမွာ လမ္းမရွိဘူး။ ကုိယ့္လမ္းကုိ လမ္းခရုစာနဲ႔ ထုိးေဖာက္ရတယ္။ Global Positioning System (GPS) သုံးရတယ္။ ေျမပုံပါရတယ္။ လမ္းေပ်ာက္လုိ႔ကေတာ့ မလြယ္။ လမ္းေပ်ာက္လုိ႔ေသတဲ့မသာေတြတစ္ပုံႀကီး။ ေျမၿပိဳလုိ႔ေသတဲ့မသာေတြလည္း မနည္း။ ေက်ာက္ပိလုိ႔၊ ကားႀကိတ္လုိ႔ေသတဲ့လူေတြလည္းရွိတယ္။ မုိင္းလုပ္ငန္းသည္ အသက္အႏၱရာယ္ အရမ္းႀကီးသည္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Safety ကို ဦးစားေပးသည္။ ေလယ်ာဥ္ခဏခဏစီးရသည္။ ေလယ်ာဥ္စီးရတာလည္း သိတဲ့အတုိင္း။ ပ်က္ၾကရင္ေလွ်ာႏုိင္တယ္။

ဆက္ရန္-